Yazımıza başlamadan önce DeFi nedir onu tanımlayalım. DeFi (veya “merkezsiz finans”), başta Ethereum, Solana, Avalanche gibi herkese açık blok zincirlerindeki finansal hizmetler için kullanılan kapsayıcı bir terimdir. DeFi ile faiz kazanma, kredi kullanma, borç verme, sigorta satın alma, türev takası ve varlık takası gibi bankaların desteklediği hizmetlerin çoğundan yararlanabilirsiniz.
Raydium.io
DeFi projelerine bağlı olarak DEX (veya “merkezsiz borsalar”) bulunmaktadır ve buradaki Kripto çaprazlarına likidite sağlayarak, burada gerçekleşen işlem komisyonlarından da gelir elde edersiniz. Daha anlaşılır olması açısından Solana ağı üzerinde çalışan Raydium DeFi/DEX projesini baz alarak bir örnek gösterelim.
RAY/USDC paritesine likitide sağlamak istediğimizde bizden 1 RAY için şu anki kura göre 9,35 USDC istiyor. Bir başka deyişle elimizde 10 RAY var ve bunu likidite olarak ekleyeceksek 93,59 USDC isteyecek. Kutucuğun en altında ise havuzdaki toplam likiditeyi görüyorsunuz. 4.733.007 RAY karşılığında 44.078.179 USDC bulunuyor. Buradaki toplam değerleri birbirine böldüğünüzde RAY’in o anki fiyatının çıktığını göreceksiniz.
Bir alttaki fotoğrafta ise RAY/USDC havuzunun yıllık getirisinin %6,72 olduğunu görüyorsunuz.
Bu getiri ise her işlem olduğunda sizin havuzdaki likititenize ekleniyor ama bunu çıplak gözle farketmeniz çok zor olacaktır. Nedeni ise RAY’in fiyat değişiminde sizin havuza eklediniz RAY-USDC oranlarında değişim olmasından kaynaklanıyor. RAY fiyatı çıktıkça havuzdan RAY satıldığın için elinizdeki RAY miktarı azalırken karşılığında USDC aldığınız için elinizdeki USDC miktarı artıyor. Tam tersi satış olması durumunda ise piyasadan RAY aldığınız için elinizdeki RAY adedi artarken USDC miktarı azalıyor.
ORCA.so
Bunun yanında bazı DEX projeleri likitide sağlamanız durumunda komisyon geliri haricinde başka getirilerde sunabiliyorlar. Yine Solana ağında çalışan başka bir DeFi/DEX projesi olan Orca.so da ise çeşitli kripto çaprazlarında likitide sağlamanız durumunda komisyon geliri haricinde kendi tokenını claim etmenizi ve çapraz koinlerden de kazanmanızı sağlıyor.
Aşağıdaki örnek havuzda SOL-USDT havuzuna likitide sağlamanız durumunda yıllık işlem komisyonunuz %9,97 iken buna ek olarak %26,9 emisyon geliri elde ediyorsunuz ve bunu da size her 1.000$ lık yatırım için günlük 0,08 ORCA tokenı vererek sağlıyor. Yukarıda dediğimiz gibi Solana projensinden beklentiniz yüksek ve uzun dönem alıp bekleyecekseniz bu tip güvenilir bulduğunuz havuzlara likidite sağlayarak ek gelir elde edebilirsiniz.
ThunderCore / GUESS
Pasif gelir etmenin başka yolları da var tabi, bunlardan biri de Blockchain üzerinden çalışan oyunlar ve bu oyunların tokenlarını kilitleyerek günlük hacimlerinden kâr payı (Dividends) almak. Bu vereceğim örnek ThunderCore ağında çalışan GUESS oyunu üzerinden olacak.
GUESS kısaca bir tahmin/zar oyunu. Oyunda kayıp yaşadığınız çevrimlerde size GUESS token claim ettiriyor. Ayrıca GUESS tokenı TT-SWAP’dan da alabiliyorsunuz. Oyun size kendi GUESS tokenları stake ettirip, günlük oyun hacimden kâr payı dağıtıyor. Oyun hacmi ne kadar artarsa o kadar fazla kar payı alıyorsunuz ve günlük kazançlar %700 APY‘lere çıkabiliyor.
Her yatırımda olduğu gibi burada da GUESS tokenı hangi fiyattan aldığınız önemli, ne kadar düşük fiyata alırsanız o kadar riskiniz az olacaktır.
Peki DEX Havuzlara en doğru yatırım ne zaman olmalı?
Bu tip DEX havuzlarına yatırım yaparken ilk önce güvenilir bir DEX olup olmadığını kontrol edin. Daha sonrasında havuza ekleyeceğiniz coinlerin o anki fiyatları çok önemli. Bu tip havuzlara likidite sağlamak için en doğru zaman, yatırım yapacağınız coinleri ucuz fiyata toplamak ve havuza aktarmaktır. Eğer HODL yapacağız bir coin/token varsa bunları kademeli olarak toplamak ve hedeflediğiniz fiyata gelinceye kadar havuza aktarıp pasif gelir elde etmek güzel bir yatırım tercihi olabilir.
Bir diğer doğru yatırım zamanı ise yeni açılan güvenilir DEX’leri takip etmek. Yeni açılan DEX’lerde likitide az olduğu için ilk 1 hafta yüksek komisyon getiri fırsatları oluyor. Daha sonra havuzlardaki likidite arttığında gelirler yavaş yavaş düşmeye başlıyor. Bu fırsatları yakalayıp kısa vadeli giriş çıkışlar yapabilirsiniz.
Burada yazılanlar yatırım tavsiyesi olmayıp sadece kripto piyasalarına olan bakış açınızı biraz olsun değiştirmeye yöneliktir.
